In mijn eerste gemeente werd ik een keer ‘overrompeld’ door de mededeling dat een gemeentelid elders na belijdenis was ‘ondergedompeld’… na eerder ook als kind al te zijn gedoopt. Later was er nóg een gemeentelid dat aankondigde dat ook hij zich wilde laten overdopen. Hij vroeg hoe onze gemeente daarop zou reageren. De kerkenraad heeft toen na discussie, het volgende driedelige antwoord gegeven: 1) Belijdenis doen is voor ons een be-amen van je eigen (kinder)doop; 2) onze traditie kent de overdoop niet, maar wel ieder jaar de doopgedachtenis in de Paasnacht; 3) maar ook als je je laat overdopen, blijf je bij ons van harte welkom!
Goed protestants wil ik voorop stellen dat de wezenlijke dingen tussen God en (ieder) mens gebeuren en dat het kerkelijke bedrijf secundair is. Maar de kerk is ook Lichaam van Christus en (dus) heilig en belangrijk. Met dit uitgangspunt kunnen twee uitersten worden vermeden: onbegrip en afwijzing – ik las van uitsluiting van deelname aan het Avondmaal – van de mens die behoefte heeft aan een zielservaring (lichamelijke onderdompeling) aan de ene kant; en aan de andere kant meegaan met evangelische drijvers die menen dat je zaligheid van een vorm afhangt – hier dus overdopen.
Met dank aan een column van ds. Hette Abma (Gouda) in Woord&Dienst – die in de trant van Paulus tegen de evangelischen zou willen zeggen: Als u zich terwille van uw redding laat overdopen, zal Christus voor u geen betekenis hebben. Maar collega Abma toont pastoraal inlevingsvermogen voor een volwassene die op latere leeftijd via allerlei ervaring van de werking van de Heilige Geest tot persoonlijk geloof in Jezus komt, en ernaar verlangt om als volwassene over-gedoopt te worden. Ik kan dit meevoelen. Want moeten wij niet proberen in navolging van Jezus’ handelen met Bartimeüs, Zacheüs, Simon en zovele ‘kleinen’, in de ontmoeting van hart tot hart met mensen te ontdekken wat de ‘nood’ is, en hoe juist deze mens van God ‘gered’ kan worden ? Maar in onze kerk (PKN), sterk woord-gericht, is nog weinig begrip voor overdopen.
Op een heel andere wijze (haptotherapie) weet ik uit eigen ervaring in het verleden, hoe werkzaam en gevoelig en heilzaam! lichamelijke aanraking en beleving is. Daarom begrijp ik goed het verlangen om met ‘huid en haar’ bewust te ervaren, dat God je een nieuw leven schenkt!
Tenslotte: collega Abma meent dat op bijbelse gronden een keuze voor onderdompeling (overdopen) bij belijdenis ook in onze kerk een mogelijkheid zou moeten zijn. Maar: ‘dat er nog wel heel wat water door de rivierendelta van onze Lage Landen zal stromen, voordat dit een geaccepteerde praktijk in het kerkelijk leven is.’ Bijgaande afbeelding uit de Kijkbijbel van Kees de Kort kan mij diep ontroeren – het is het verhaal van de kamerling uit Morenland (Handelingen 8:26-39) – de kamerling knielt in het water…! En Filippus zegt: Ik doop je in de naam van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest.
PrediKantlijn 
